Thể điều kiện「条件形（じょうけんけい）」 Nếu……
Diễn tả điều kiện, giả sử hành động hay trạng thái để dẫn đến 1 hành động, trạng thái kết quả ở vế sau.
Cách chia như sau:
9.1: VỚI ĐỘNG TỪ
Nhóm I: Âm hàng「い」kết thúc trước ます 、chuyển thành âm hàng 「え」+ ば
「い」=>「えば」
例：かいます => かえば (Mua)
すいます => すえば (hút)
「き」=>「けば」
例：ききます => きけば (Nghe, hỏi)
かきます => かけば (Viết)
はたらきます => はたけば (Làm việc)
「ぎ」=>「げば」
例：いそぎます => いそげば (Vội, khẩn trương)
ぬぎます => ぬげば (Cởi)
「し」=>「せば」
例：はなします => はなせば (Nói chuyện)
かします => かせば (Cho Mượn)
おします => おせば (Ấn, đẩy)
「ち」=>「てば」
例：もちます => もてば (Cầm, nắm)
たちます => たてば (Có ích)
まちます => まてば (Đợi)
「に」=>「ねば」
例：しにます => しねば (Chết)
「び」=>「べば」
例：あそびます => あそべば (Chơi)
よびます => よべば (Gọi)
「み」=>「めば」
例：のみます => のめば (Uống)
たのみます => たのめば (Nhờ vả)
やすみます => やすめば (Nghỉ)
「り」=>「れば」
例：すわります => すわれば (Ngồi)
かえります => かえれば (Về)
Nhóm II: Động từ bỏ ます ＋ れば。
例： おきます => おきれば (Thức dậy)
みます => みれば (Xem, nhìn)
かります => かりれば (Vay, mượn)
Nhóm III: Chia như sau.
+ します（Nします） => すれば（Nすれば）
例： します => すれば (Làm)
そうじします => そうじすれば (Vệ sinh)
せんたくします => せんたくすれば (Giặt giũ)
+ きます => くれば (Đến)
9.2: VỚI TÍNH TỪ VÀ DANH TỪ
- Tính từ đuôi い：（Aい）bỏ い + すれば
例： たかい => 高ければ
さむい => 寒ければ
いい => よければ
- Tính từ đuôi な và danh từ.
Aな （bỏ な） + なら
N + なら
例： げんき => 元気なら
しずか => 静かなら
しゃちょう => 社長なら
せんせい => 先生なら
Cách sử dụng:
VD: ・この説明書（せつめいしょ）を よめば、使（つか）い方（かた）が わかります。
Nếu mà đọc sách hướng dẫn này thì sẽ hiểu cách sử dụng.
・よく頑張（がんば）らなければ、合格（ごうかく）できないよ。
Nếu không cố gắng thì sẽ không thể đỗ được.
・あつければ、エアコンをつけてください。
Nếu mà nóng hãy bật điều hòa lên.
・明日（あした）、ひまなら、遊（あそ）びに来てください。
Ngày mai nếu mà rảnh rỗi thì đến chơi nhé.
・雨なら、出かけません。
Nếu mà mưa thì tôi sẽ không ra ngoài.